Visakhapatnam to Raipur Express Highway Update: భారతదేశ పారిశ్రామిక, ఆర్థిక ప్రగతి పటంలో జాతీయ రహదారులు జీవనాడుల వంటివి. దేశంలోని ఒక ప్రాంతాన్ని మరొక ప్రాంతంతో కలపడం ద్వారా వాణిజ్యాన్ని, ప్రయాణాన్ని సులభతరం చేయడమే కాకుండా, ఆయా ప్రాంతాల సామాజిక, ఆర్థిక స్వరూపాన్నే మార్చివేయగల శక్తి ఈ రహదారులకు ఉంది. అటువంటి ఒక బృహత్తర ప్రాజెక్టే ఆంధ్రప్రదేశ్, ఒడిశా, ఛత్తీస్గఢ్ రాష్ట్రాలను కలుపుతూ నిర్మిస్తున్న "విశాఖపట్నం-రాయ్పూర్ ఎకనామిక్ కారిడార్". భారతమాల పరియోజనలో భాగంగా రూపుదిద్దుకుంటున్న ఈ 464 కిలోమీటర్ల గ్రీన్ఫీల్డ్ జాతీయ రహదారి, కేవలం రెండు నగరాల మధ్య దూరాన్ని తగ్గించే మార్గం మాత్రమే కాదు, తూర్పు తీరం నుండి మధ్య భారతదేశంలోని ఖనిజ సంపన్న ప్రాంతాలకు ఒక సరికొత్త వాణిజ్య ద్వారం. ఈ ప్రాజెక్ట్ పనులు వేగంగా జరుగుతున్నప్పటికీ, కొన్ని కీలక ప్రాంతాల్లో ఎదురవుతున్న అడ్డంకులు, వాటిని అధిగమించడానికి జరుగుతున్న ప్రయత్నాలు, ఈ హైవే పూర్తయితే కలిగే ప్రయోజనాలపై ఇప్పుడు సమగ్రంగా పరిశీలిద్దాం.
ప్రాజెక్ట్ ఆవిర్భావం మరియు లక్ష్యాలు
విశాఖపట్నం, భారతదేశ తూర్పు తీరంలో ఒక వ్యూహాత్మకమైన ఓడరేవు నగరం. మరోవైపు, ఛత్తీస్గఢ్ రాజధాని రాయ్పూర్, దేశంలోనే అత్యంత కీలకమైన పారిశ్రామిక, ఖనిజ ఆధారిత కేంద్రాలలో ఒకటి. స్టీల్, అల్యూమినియం, బొగ్గు వంటి అనేక పరిశ్రమలకు ఇది పుట్టినిల్లు. అయితే, విశాఖపట్నం పోర్టు నుండి ఈ ప్రాంతానికి, అలాగే ఇక్కడి నుండి ముడిసరుకులు, ఉత్పత్తులను పోర్టుకు చేరవేయడానికి ప్రస్తుతం ఉన్న రహదారి మార్గాలు అనేక పట్టణాలు, గ్రామాల గుండా వెళుతూ, దాదాపు 12 నుండి 14 గంటల ప్రయాణ సమయాన్ని తీసుకుంటున్నాయి. ఈ ఆలస్యం మరియు అధిక రవాణా ఖర్చులు వాణిజ్య పోటీతత్వంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతున్నాయి. ఈ సమస్యను అధిగమించి, లాజిస్టిక్స్ సామర్థ్యాన్ని పెంచే లక్ష్యంతో కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ గ్రీన్ఫీల్డ్ ఎక్స్ప్రెస్వేకు రూపకల్పన చేసింది. "గ్రీన్ఫీల్డ్" అంటే, ఇప్పటికే ఉన్న రహదారిని విస్తరించడం కాకుండా, తక్కువ జనావాసాలు, వ్యవసాయ భూముల గుండా పూర్తిగా కొత్త మార్గాన్ని నిర్మించడం. దీనివల్ల భూసేకరణ సులభం కావడమే కాకుండా, భవిష్యత్ అవసరాలకు అనుగుణంగా 6 లేదా 8 వరుసలకు విస్తరించుకునే వెసులుబాటు ఉంటుంది.
ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ 2022 నవంబరులో ఈ ప్రతిష్ఠాత్మక ప్రాజెక్టుకు శంకుస్థాపన చేసినప్పుడు, 2024 చివరి నాటికి దీనిని పూర్తి చేయాలని లక్ష్యంగా నిర్దేశించారు. అయితే, భూసేకరణలో జాప్యం, పర్యావరణ అనుమతులు, మరియు కొన్ని సాంకేతిక కారణాల వల్ల గడువును 2025 డిసెంబరు వరకు పొడిగించడం జరిగింది. ఈ రహదారి నిర్మాణం పూర్తయితే విశాఖపట్నం-రాయ్పూర్ మధ్య ప్రయాణ సమయం కేవలం 6 నుండి 7 గంటలకు తగ్గిపోతుంది. ఇది కేవలం సమయం ఆదా మాత్రమే కాదు, ఇంధన ఖర్చుల ఆదా, వాహనాల ఆయుష్షు పెంపు, మరియు పర్యావరణ కాలుష్యం తగ్గింపు వంటి అనేక ప్రయోజనాలను అందిస్తుంది.
విశాఖ జిల్లాలో నిర్మాణ పనుల పురోగతి మరియు అడ్డంకులు
ఈ మొత్తం 464 కిలోమీటర్ల పొడవైన రహదారిలో, ఆంధ్రప్రదేశ్ భూభాగం గుండా వెళ్లే మార్గం అత్యంత కీలకం. ముఖ్యంగా విశాఖపట్నం జిల్లాలోని ప్యాకేజీ-4 కింద, కంటకాపల్లి నుండి సబ్బవరం మధ్య 19.562 కిలోమీటర్ల రహదారి నిర్మాణం జరుగుతోంది. సుమారు రూ.638 కోట్ల అంచనా వ్యయంతో చేపట్టిన ఈ పనులలో ఎక్కువ భాగం ముగింపు దశకు చేరుకుంది. అయితే, ఉత్తరావల్లి-కంటకాపల్లి మధ్య ఒక రెండు కిలోమీటర్ల భాగం మాత్రం ఈ ప్రాజెక్ట్ పురోగతికి పెద్ద అడ్డంకిగా మారింది.
ఈ రెండు కిలోమీటర్ల మేర హైవే నిర్మాణం కోసం ప్రతిపాదించిన భూమి ప్రముఖ మౌలిక సదుపాయాల సంస్థ జీఎంఆర్కు చెందినది. భూసేకరణ ప్రక్రియలో భాగంగా ప్రభుత్వం నిర్ధారించిన పరిహారం చాలా తక్కువగా ఉందని, మార్కెట్ విలువకు అనుగుణంగా పరిహారాన్ని పెంచాలని కోరుతూ జీఎంఆర్ సంస్థ న్యాయస్థానాన్ని ఆశ్రయించింది. మరోవైపు, నేషనల్ హైవే అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (NHAI) కూడా తమ వాదనలతో కోర్టులో పిటిషన్ దాఖలు చేసింది. ఈ విధంగా, పరిహారం విషయం న్యాయస్థానం పరిధిలోకి వెళ్లడంతో ఈ రెండు కిలోమీటర్ల పరిధిలో పనులు పూర్తిగా నిలిచిపోయాయి. ఈ న్యాయపరమైన చిక్కుముడి వీడితే తప్ప, కంటకాపల్లి-సబ్బవరం ప్యాకేజీ పూర్తి కాదు. ఈ ఒక్క చిన్న భాగం ఆలస్యం కావడం వల్ల, మొత్తం హైవే అనుసంధానంపై ప్రభావం చూపే ప్రమాదం ఉంది. ఈ పనులు వచ్చే ఏడాదికి గానీ పూర్తయ్యే అవకాశం లేదని అధికారులు అంచనా వేస్తున్నారు.
రైల్వే లైన్లపై ఫ్లైఓవర్లు, లింక్ రోడ్ల నిర్మాణం
హైవే నిర్మాణంలో భాగంగా, ఇతర ప్రధాన రహదారులు, రైల్వే లైన్లను దాటడానికి ఫ్లైఓవర్లు, వంతెనల నిర్మాణం అత్యంత ముఖ్యం. విశాఖపట్నం-అరకు జాతీయ రహదారి పక్కన ఉన్న గాంధీనగర్ వద్ద, ఈ గ్రీన్ఫీల్డ్ హైవేను అనుసంధానించేందుకు కీలకమైన లింక్ రోడ్డు పనులు చురుకుగా సాగుతున్నాయి. అదేవిధంగా, ఈ హైవే మార్గంలో రాయపురాజుపేట వద్ద అత్యంత రద్దీగా ఉండే కొత్తవలస-కిరండూల్ రైల్వే లైన్పై ఒక భారీ ఫ్లైఓవర్ను నిర్మిస్తున్నారు. ఈ రైల్వే లైన్, బైలదిల్లా గనుల నుండి విశాఖ స్టీల్ ప్లాంట్ మరియు పోర్టుకు ఇనుప ఖనిజాన్ని రవాణా చేసే కీలకమైన మార్గం. దీనిపై ఫ్లైఓవర్ నిర్మాణం పూర్తయితే, హైవే ట్రాఫిక్కు రైళ్ల రాకపోకల వల్ల ఎలాంటి అంతరాయం ఉండదు.
భూసేకరణ మరియు యుటిలిటీ మార్పుల సవాళ్లు
గ్రీన్ఫీల్డ్ ప్రాజెక్టులలో అతిపెద్ద సవాలు భూసేకరణ మరియు ఇప్పటికే ఉన్న విద్యుత్ లైన్లు, పైప్లైన్లు వంటి "యుటిలిటీస్"ను మార్చడం. విశాఖపట్నం జిల్లాలోని గులివిందాడ, కొండడాబాలు ప్రాంతాలలో పనులు నిలిచిపోవడానికి ఇదే ప్రధాన కారణం. గులివిందాడ వద్ద ప్రతిపాదిత టోల్ ప్లాజా నిర్మాణం మధ్యలోనే ఆగిపోయింది. దీనికి సమీపంలోనే 400 కేవీ సామర్థ్యం గల ఒక భారీ విద్యుత్ లైన్ వెళుతోంది. హైవే, టోల్ ప్లాజా నిర్మాణం కోసం ఈ హై-టెన్షన్ లైన్ను మార్చడం తప్పనిసరి. ఇందుకు విద్యుత్ శాఖ నుండి, పవర్ గ్రిడ్ కార్పొరేషన్ నుండి ప్రత్యేక అనుమతులు అవసరం. ఇన్ని రోజుల తర్వాత, ఎట్టకేలకు ఈ లైన్ మార్పుకు అనుమతులు లభించాయని, త్వరలోనే పనులు తిరిగి ప్రారంభిస్తామని అధికారులు చెబుతున్నారు.
అదేవిధంగా, కొత్తవలస-కె.కోటపాడు రోడ్డులో కొండడాబాలు వద్ద ఒక వంతెన నిర్మాణం కూడా నిలిచిపోయింది. ఇక్కడ కూడా భూసేకరణ సమస్యలతో పాటు, మరో 400 కేవీ విద్యుత్ లైన్ను మార్చవలసిన అవసరం ఏర్పడింది. ఇప్పటికే వంతెన నిర్మాణం కోసం ఇరువైపులా పిల్లర్లు నిర్మించి, కాంక్రీట్ బ్లాక్లను సిద్ధంగా ఉంచారు. విద్యుత్ లైన్ మార్పు పూర్తయితేనే, ఈ బ్లాక్లను అమర్చి వంతెనను పూర్తి చేయడం సాధ్యమవుతుంది. ఈ యుటిలిటీ మార్పుల ప్రక్రియ సంక్లిష్టమైనది మరియు సమయం తీసుకునేది కావడంతో, ప్రాజెక్ట్ మొత్తం టైమ్లైన్పై ప్రభావం పడుతోంది.
ఆర్థిక ప్రగతికి ఊతం: హైవే యొక్క వ్యూహాత్మక ప్రాముఖ్యత
ఈ జాతీయ రహదారి కేవలం ప్రయాణ సమయాన్ని తగ్గించే మార్గం కాదు, ఇది ఒక శక్తివంతమైన ఆర్థిక కారిడార్. విశాఖపట్నం పోర్టు ద్వారా జరిగే దిగుమతులు, ఎగుమతులకు ఇది కొత్త ఊపునిస్తుంది. ఛత్తీస్గఢ్, దక్షిణ ఒడిశాలలో ఉన్న స్టీల్ ప్లాంట్లు, అల్యూమినియం కర్మాగారాలు, బొగ్గు గనుల నుండి ఉత్పత్తులను వేగంగా, తక్కువ ఖర్చుతో పోర్టుకు చేరవేయవచ్చు. దీనివల్ల భారతీయ ఉత్పత్తులు అంతర్జాతీయ మార్కెట్లో మరింత పోటీతత్వాన్ని సంతరించుకుంటాయి. అదే సమయంలో, పోర్టుకు దిగుమతి అయ్యే ముడిసరుకులు, యంత్ర పరికరాలు త్వరితగతిన లోతట్టు ప్రాంతాల్లోని పరిశ్రమలకు చేరతాయి.
ఈ హైవే ఆంధ్రప్రదేశ్లోని వెనుకబడిన ఏజెన్సీ ప్రాంతాలైన పార్వతీపురం మన్యం, విజయనగరం జిల్లాల గుండా వెళుతుంది. దీనివల్ల ఈ ప్రాంతాలలో పారిశ్రామిక అభివృద్ధికి, వ్యవసాయ ఉత్పత్తుల మార్కెటింగ్కు కొత్త అవకాశాలు ఏర్పడతాయి. స్థానికంగా ఉపాధి అవకాశాలు పెరిగి, గిరిజన ప్రాంతాల ప్రజల జీవన ప్రమాణాలు మెరుగుపడతాయి. పర్యాటక రంగం కూడా గణనీయంగా అభివృద్ధి చెందుతుంది. ఛత్తీస్గఢ్, ఒడిశా నుండి పర్యాటకులు సులభంగా అరకు, లంబసింగి వంటి పర్యాటక ప్రాంతాలకు చేరుకోవడానికి వీలవుతుంది. ఈ రహదారి సబ్బవరం వద్ద కోల్కతా-చెన్నై జాతీయ రహదారి-16తో కలవడం వల్ల, దేశంలోని స్వర్ణ చతుర్భుజి నెట్వర్క్తో ప్రత్యక్ష అనుసంధానం ఏర్పడుతుంది.
భవిష్యత్ కార్యాచరణ
విశాఖపట్నం-రాయ్పూర్ గ్రీన్ఫీల్డ్ జాతీయ రహదారి, నిస్సందేహంగా బహుళ రాష్ట్రాల అభివృద్ధిలో ఒక మైలురాయిగా నిలిచిపోతుంది. ప్రస్తుతం నిర్మాణంలో ఎదురవుతున్న భూసేకరణ, న్యాయపరమైన వివాదాలు, యుటిలిటీ మార్పులు వంటి అడ్డంకులను రాష్ట్ర, కేంద్ర ప్రభుత్వాలు సమన్వయంతో పరిష్కరించాల్సిన అవసరం ఉంది. ముఖ్యంగా, కంటకాపల్లి వద్ద 2 కిలోమీటర్ల భూవివాదాన్ని త్వరితగతిన పరిష్కరించడం అత్యంత ముఖ్యం. అధికారులు చెబుతున్నట్లుగా, మిగిలిన అడ్డంకులను కూడా తొలగించి, పనులను వేగవంతం చేస్తే, 2025 చివరి నాటికి లేదా 2026 ప్రథమార్థంలో ఈ రహదారిని ప్రజలకు అందుబాటులోకి తీసుకురావచ్చు. ఈ ఆర్థిక ధమని నిర్మాణం పూర్తయితే, అది కేవలం కాంక్రీట్ రహదారిగా కాకుండా, లక్షలాది మంది ప్రజల ఆకాంక్షలకు, ఈ ప్రాంత ఆర్థిక ప్రగతికి వారధిగా నిలుస్తుందనడంలో ఎలాంటి సందేహం లేదు.